Witkacy kręci film artykuł

Informacje o tekście źródłowym

  • autor
  • miejsce publikacji
  • „Rzeczpospolita” nr 226
  • data publikacji
  • 1998/09/26

Witkacy kręci film

Pierwszą premierą nowego sezonu w Teatrze Narodowym — w niedzielę, 27 września — będzie Halka Spinoza, albo Opera Utracona, albo Żal za uciekającym bezpowrotnie życiem Jerzego Grzegorzewskiego, z tekstami Stanisława Ignacego Witkiewicza, księdza Józefa Tischnera i Włodzimierza Wolskiego, z muzyką Stanisława Moniuszki i Stanisława Radwana. Reżyseria — Jerzy Grzegorzewski, scenografia — reżysera i Barbary Hanickiej, również autorki kostiumów.

„Trudno określić, czym właściwie będzie to przedstawienie — powiedział na przedpremierowym spotkaniu z dziennikarzami reżyser Jerzy Grzegorzewski — Pomysł wyszedł od czegoś bardzo bliskiego, piosenki Fogga Czy pamiętasz tę noc w Zakopanem…. W tym momencie powstała przestrzeń dla przedstawienia: Zakopane i dancing. Stanisław Ignacy Witkiewicz kręci w Zakopanem film awangardowy, na motywach Halki Moniuszki. Oczywiście — czysta forma. Górale przychodzą z książki profesora Tischnera. Grają, statystują, filozofują. Pojawiają się postaci z opery Moniuszki. Te żywioły: filmu, opery i dancingu są przemieszane. Dopuszczalne są różne tonacje i możliwości, czasami śmieszne. Przedstawienie jest poświęcone i dedykowane Stanisławowi Ignacemu Witkiewiczowi. Jest to próba ukazania dramatu człowieka wielkiego, skazanego na odrzucenie. Poszerza on krąg autorów, którzy jak najszybciej muszą być w Teatrze Narodowym, obok Szekspira, Wyspiańskiego, Gombrowicza. Ta perspektywa myślenia sięga przełomu wieków. Przedstawieniem, które przeniesie nas w trzecie tysiąclecie, będzie Wesele Wyspiańskiego. Pokaże, jakiej klasy jest nasz zespół.”

Dyrektor Jerzy Grzegorzewski zapowiedział powrót reżyserski do Teatru Narodowego jego wieloletnich dyrektorów: Kazimierza Dejmka — zaczął już próby Dialogus de Passione oraz Adama Hanuszkiewicza — wystawi Taniec śmierci Strindberga. Po latach wróci do pracy w teatrze Janusz Wiśniewski, który wyreżyseruje Samuela Zborowskiego Słowackiego. Twórca Wrocławskiej Pantomimy Henryk Tomaszewski podjął się wystawienia Traktatu o marionetkach von Kleista. Grzegorzewski prowadzi rozmowy z innymi reżyserami, m.in. z Kazimierzem Kutzem. W planach teatru są jeszcze Sędziowie Wyspiańskiego w reż. Jerzego Grzegorzewskiego, który w roli Samuela obsadzi pozyskanego na ten sezon Jerzego Trelę.

W Halce Spinozie wystąpią m.in.: Ewa Konstancja Bułhak, Anna Chodakowska, Gabriela Kownacka, Wiesława Niemyska, Magdalena Warzecha, Mariusz Benoit, Andrzej Blumenfeld, Łukasz Lewandowski, Jerzy Łapiński, Olgierd Łukaszewicz, Wojciech Malajkat, Jerzy Radziwiłowicz, Jacek Różański, Krzysztof Wakuliński, Zbigniew Zamachowski.

Reżyser zwrócił uwagę na nostalgiczny smutek przedstawienia, zawarty już w tytule:
Halka — to śmierć, Opera Utracona — jest tym, co nas dotknęło, Żal za uciekającym bezpowrotnie życiem — to walczyk, który Witkacy tak lubił grać”.

Na pytanie z sali, o obecność poczucia humoru w spektaklu, Jerzy Grzegorzewski odpowiedział:

„Przerażają mnie reżyserzy z poczuciem humoru. Ktoś, kto przystępuje do przedstawienia z poczuciem, że ma poczucie humoru, to dla mnie coś strasznego. Ja go nie mam — przyznał.”